Đẳng cấp 5 sao thương hiệu cà phê Dakmark

Đặc sản cà phê Đăk Hà vươn ra thế giới

Mới đây, Công ty TNHH MTV Cà phê Nguyên Huy Hùng (huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum) vinh dự được Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum Dương Văn Trang đến thăm và làm việc. Tại đây, Bí thư đã biểu dương những đóng góp của công ty trong việc nâng cao chất lượng cà phê của tỉnh Kon Tum. Cùng với đó là nâng cao thương hiệu, hỗ trợ người dân tìm kiếm thị trường tiêu thụ.

Là doanh nghiệp xuất khẩu cà phê tiêu biểu của tỉnh Kon Tum, Công ty Nguyên Huy Hùng được thành lập từ năm 2005, tiền thân với cơ sở rang xay cà phê. Đến năm 2009, doanh nghiệp mới liên kết với người dân thành lập nên tổ hợp tác sản xuất cà phê cộng đồng và chính thức đưa cà phê Đăk Hà vươn ra thế giới.

Chị Phạm Thị Tuyết, Giám đốc Công ty Nguyên Huy Hùng nhớ lại, khoảng cuối năm 2008, từ gợi ý của một người quen về việc Đăk Hà có vùng cà phê chất lượng như vậy sao không nghĩ đến thị trường xuất khẩu để giới thiệu đặc sản của địa phương ra thế giới. Từ gợi ý đó, chị Tuyết đã táo bạo mời bà con tham gia tổ hợp tác để tạo ra vùng cà phê đủ lớn phục vụ cho xuất khẩu.

Ban đầu, nhiều người chưa thấy được lợi ích nên còn ngần ngại. Hơn nữa, khi đăng ký tham gia xuất khẩu theo kênh Thương mại công bằng (Fairtrade) cần phải có chứng nhận. Mà thời điểm đó, việc đăng ký chứng nhận để tham gia đánh giá chất lượng cà phê rất khó. Nhưng rồi vượt qua mọi trở ngại, người dân đồng lòng tham gia tổ hợp tác để cùng nhau đưa cà phê Đăk Hà ra với thế giới.

“Thời điểm bấy giờ gần như không có trang thiết bị máy móc nên chỉ xuất khẩu các dòng sản phẩm cà phê thô, không có nhãn mác. Để chuẩn bị lô hàng xuất khẩu, tổ hợp tác chủ yếu làm thủ công, bà con nông dân lựa chọn những hạt cà phê giống như kiểu “chim sẻ nhặt thóc”. Với cách làm thủ công đó, phải mất hơn 10 ngày công ty mới góp đủ 2 công hàng cà phê (40 tấn) để xuất khẩu theo kênh Thương mại công bằng”, chị Tuyết chia sẻ.

Cũng chỉ chưa đầy một năm sau, tổ hợp tác tiếp tục xuất khẩu được 120 tấn cà nhân theo kênh Thương mại công bằng sang các nước Mỹ, Bỉ, Thụy Sỹ. Lợi nhuận từ những lô hàng xuất khẩu đó, tổ hợp tác đã đóng vào tiền quỹ phúc lợi để hỗ trợ người dân về cách thức canh tác, chăm sóc thu hái, cung cấp phân bón.

Hiện nay, ngoài việc xuất khẩu theo kênh Fairtrade, Công ty Huy Hùng còn xuất khẩu theo các kênh thông thường với sản lượng trung bình khoảng 1.000 tấn/năm.

Để nâng cao giá trị cây cà phê, tăng thu nhập cho đồng bào dân tộc, năm 2009, doanh nghiệp này đã tổ chức liên kết 4 nhà (nhà quản lý, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà nông) hình thành chuỗi sản xuất nông nghiệp bền vững. Ngoài ra, doanh nghiệp còn hỗ trợ các tổ hợp tác sản xuất cà phê đạt chứng nhận Fairtrade, các nhóm hộ đạt chứng nhận sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn 4C, UTZ, RFA. “Lúc bấy giờ, nhiều người dân vẫn chưa thực sự tin tường vào câu chuyện liên kết vì sợ bị ép giá, cách thức thu mua ra sao, cà phê có mang lại sự khác biệt không. Tuy nhiên, cũng có nhiều người dân muốn tham gia vào tổ hợp tác để thay đổi được chất lượng cũng như giá thành của cà phê”, chị Tuyết bộc bạch.

Sau khi xuất khẩu cà phê ngày một nhiều hơn thông qua kênh Fairtrade, các hộ dân được chấm điểm, đánh giá chất lượng cà phê cũng tốt hơn. Kể từ đó, các hộ dân ngày càng tin tưởng và tham gia vào tổ hợp tác để sản xuất cà phê xuất khẩu theo kênh Fairtrade. Hiện trung bình mỗi năm công ty liên kết với người dân thu mua khoảng hơn 10 tấn cà phê nhân để phục vụ cho thị trường trong nước cũng như xuất khẩu.

Đến thương hiệu cà phê đẳng cấp 

Trong 20 sản phẩm được Hội đồng OCOP (mỗi xã/ phường một sản phẩm) cấp Quốc gia tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP và công nhận đạt chuẩn 5 sao năm 2020 thì cà phê rang xay DakMark của Công ty Nguyên Huy Hùng là sản phẩm duy nhất của tỉnh Kon Tum được công nhận. Đây cũng là sản phẩm OCOP 5 sao với niềm kiêu hãnh cho cả vùng chuyên canh cà phê của huyện Đăk Hà nói riêng và tỉnh Kon Tum nói chung.

Cà phê DakMark là một trong những thương hiệu cà phê túi lọc tiên phong tại Việt Nam được sản xuất từ nguyên liệu nhập khẩu, đáp ứng được các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, kiểm soát theo hệ thống ISO 22000- 2005, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Chế biến từ 100% hạt cà phê Robusta và Arabica rang mộc không tẩm ướp, cà phê túi lọc DakMark mang đến cho bạn vị cà phê đậm đà, hương thơm tự nhiên quyến rũ.

Chị Tuyết nhớ lại, vào cuối năm 2011, các thành viên của tổ hợp tác được mời tham gia hội nghị cà phê bên Đức. Từ những sản phẩm cà phê thô của tổ hợp tác xuất khẩu sang Đức đã được họ rang xay, chế biến ra thành phẩm và bán với giá 100 nghìn cho 1 y cà phê.

Lúc bấy giờ, các thành viên lại trăn trở, tại sao giá 1 kg cà phê dạng thô bán cho họ chỉ có 50 nghìn đồng nhưng lại có thể chế biến ra mấy chục ly cà phê bán với giá vài triệu đồng.

Đem trăn trở đó về Việt Nam, các thành viên tổ hợp tác đã ngồi bàn lại với nhau để chế biến ra các dòng cà phê bột. Đến năm 2012, từ doanh nghiệp tư nhân đã thành lập thành Công ty TNHH môt thành viên Cà phê Nguyên Huy Hùng và chính thức cho ra mắt các sản phẩm cà phê bột nhưng chủ yếu quảng cáo cho các thành viên, hộ nông dân biết đến. Phải đến năm 2014, công ty mới chính thức xây dựng thương hiệu cà phê bột.

Lúc bấy giờ, sản phẩm cà phê bột được rang xay bình thường và không có điểm khác biệt nào so với các dòng cà phê khác trên thị trường. Sau đó, chị Tuyết lại suy nghĩ, muốn xây dưng thương hiệu cho cà phê bột cần tạo nên “điểm nhấn” đặc biệt cho cà phê Kon Tum không chỉ trong nước mà cả thế giới cũng phải biết đến.

Thấy vậy, công ty quyết tâm cử một số thành viên đi học các lớp tập huấn về sản xuất, chế biến cà phê cũng như tham gia các mẫu chấm điểm về chất lượng cà phê để từ đó có những đánh giá chuẩn mực hơn để xây dựng thương hiệu. Cũng từ đó, thường hiệu cà phê Dakmark được ra đời với ý nghĩa là “điểm nhấn”.

Chị Tuyết cho biết, điểm khác biệt của thương hiệu cà phê Dakmark chính là việc tập hợp được nhiều bà con nông dân nghèo của thị trấn Đăk Hà tham gia vào quy trình sản xuất của công ty. Nơi đây, bà con nông dân sẽ được cung cấp phân bón, tham gia các lớp tập huấn về sản xuất cà phê bền vững.

Nhưng có lẽ, để thương hiệu cà phê Dakmark được nhiều người biết đến thì câu chuyện chất lượng luôn được ưu tiên hàng đầu. Trước đây, khi rang xay thường dùng các loại cà phê đại trà, quả cà phê không được chọn lọc, phơi sấy trên sân đất… Sau này, cà phê được chọn lọc hơn, lựa những quả chín, phơi trên sàn cùng với quy trình sơ chế, chế biến được kiểm soát kỹ hơn.

“Để tạo nên thương hiệu Dakmark nói riêng và cà phê Đăk Hà nói chung, ngoài yếu tố thổ nhưỡng, đất đai thì cà phê nơi đây có một số điểm khác biệt mà không nơi đâu có được. Chẳng hạn như hàm lượng caffein của cà phê nơi đây rất cao, rồi khi nếm vào sẽ cảm nhận được hương vị hoa quả rất đặc trưng. Chính vì vậy, khoảng vài năm trở lại đây, khi tham gia xuất khẩu, cà phê Đăk Hà luôn được chấm điểm cao”, chị Tuyết tự hào.

Cũng chính vì được đánh giá rất cao nên thương hiệu cà phê Dakmark đã được rất nhiều nước ưa chuộng như Trung Quốc, Singapore và đặc biệt là Hàn Quốc. Nhiều khách hàng đánh giá, cà phê Dakmark có hương vị nhẹ nhàng, không bị nồng như các loại cà phê khác.

Để sản phẩm cà phê Dakmark đạt chuẩn 5 sao không dễ dàng, phải vượt qua nhiều tiêu chí khắt khe của hội đồng chấm điểm Quốc gia. Nhưng có lẽ, cà phê Dakmark được chấm điểm 5 sao chính là nhờ yếu tố bán hàng. Khi mà khách hàng chấp nhận được sản phẩm cà phê của mình để được đưa đi xuất khẩu thì đó là yếu tố quyết định của sự thành công. “Đối với doanh nghiệp tư nhân, việc đánh giá OCOP lại càng khó hơn nên chúng tôi tập trung nhiều hơn đến yếu tố chất lượng sản phẩm cũng như vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo các yêu cầu khắt khe của các nước nhập khẩu cà phê”, chị Tuyết chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó trưởng phòng NN-PTNT huyện Đăk Hà đánh giá, thương hiệu cà phê Dakmark hội tụ đầy đủ các yếu tố để đạt chuẩn OCOP 5 sao. Trong đó, Công ty Nguyên Huy Hùng có nhiều năm kinh nghiệm trong sản xuất cà phê và được truyền lại qua nhiều đời. Ngoài ra, để cà phê Dakmark đạt 5 sao, Công ty đã tìm hiểu rất kỹ về thị trường, mày mò công nghệ sản xuất sau chế biến. Đặc biệt, công ty với nhiều “vệ tinh” hỗ trợ để đưa sản phẩm cà phê xuất khẩu ra thế giới.

Ngoài yếu tố chất lượng, giải quyết công ăn việc làm cho người dân, để cà phê đạt OCOP 5 sao chắc chắn phải có yếu tố xuất khẩu ra nước ngoài. Ngoài ra, giám đốc công ty Nguyên Huy Hùng lại là nữ nên lại càng được đánh giá rất cao trong thang điểm OCOP.