Độc đáo trang trại xoài hữu cơ trên núi

Chăm xoài như chăm người

Trên đường đưa chúng tôi tham quan trang trại xoài hữu cơ của ông Nguyễn Văn Nhàn ở khu vực 1, phường Gềnh Ráng (thành phố Quy Nhơn, Bình Định), anh Bùi Minh Chương, Chủ tịch Hội Nông dân phường Gềnh Ráng giới thiệu: “Đến mùa xoài cho quả, lên trang trại của ông Nhàn anh mới thấy đã mắt, cả một vùng đồi trắng xóa túi bao quả xoài. Không biết ông Nhàn chăm sóc xoài kiểu gì mà trông cây nào cũng có dáng bonsai”.

Bài liên quan

Hồi sinh 'đất chết' thành trang trại xoài hữu cơ trĩu quả

Vừa đến chân núi, anh Chương bảo tôi dựng xe máy lại để anh chở đi, chứ dốc lên trang trại “gắt” lắm, sợ tôi đi không được. Nhìn con đường bê tông dẫn lên núi cao ngất, tôi không khỏi lo lắng và quyết định để anh Chương chở đi. Ngồi sau xe anh Chương mà tôi cứ sợ mình có thể rớt xuống bất cứ lúc nào vì chiếc xe máy đầu cứ dựng ngược lên. May là con đường đã được bê tông hóa chứ nếu là đường đất xe máy cũng khó lòng “bò” lên đến đỉnh.

“Sau mấy năm có thu nhập từ trang trại xoài, ông Nhàn thuê người chở từng bao xi măng lên núi để làm đường bê tông. Một bao xi măng chỉ làm được hơn 1m đường, trong khi từ chân núi lên đến đỉnh và chạy vòng quanh trang trại không biết bao nhiêu cây số. Thế mới thấy ông Nhàn tâm huyết với trang trại xoài này đến chừng nào”, anh Chương kể.

Lên đến trang trại của ông Nhàn, cảm giác nóng bức như được xua tan dưới bóng mát của những tán xoài cổ thụ. Thêm vào đó, không khí thoáng đãng trên độ cao 200m so với mặt nước biển khiến chúng tôi cảm thấy khoan khoái hẳn ra. Nhìn hoa xoài nở trắng chen dày trong những vòm lá xanh, chúng tôi không khỏi trầm trồ.

Ông Nhàn cho biết: “Tháng chạp năm ngoái tôi cắt cành tạo tán, qua tháng giêng, tháng hai âm lịch năm nay cây đâm lộc. Nếu là xoài cát thì từ ngày cây bắt đầu đâm lộc đến khi ra hoa mất khoảng 55 - 60 ngày, xoài tứ quý thì 45 - 50 ngày. Vườn xoài của tôi được tỉa cành thưa, tạo quang hợp cho cây nên cây nào cũng dồi dào sức khỏe. Do đó, xoài cát từ khi đậu quả đến 90 - 100 ngày, xoài tứ quý từ 80 - 90 ngày sau là chín. Mùa thu hoạch của xoài kéo dài từ lúc xoài bắt đầu chín đến mùa mưa mới kết thúc”.

Cùng chúng tôi đi dạo vườn xoài, ông Nhàn chia sẻ: Do xoài trồng trên núi cao nên phải khống chế chiều cao của cây, khi cây cao khoảng 3 - 3,5m ông bấm ngọn, không cho phát triển thêm chiều cao để cây có sức phát triển cành nhánh.

“Vì tôi trồng giống xoài ghép nên cây không có rễ cọc, chỉ phát triển rễ ngang. Nếu để cây cao quá, lượng nước rễ hấp thụ cung cấp không tới ngọn sẽ ảnh hưởng đến năng suất. Cây thấp, cắt cành tạo tán gọn gàng còn có cái lợi là khi có gió bão cũng không lo gãy đổ”, ông Nhàn nói.

Ngoài chăm sóc để cây sinh trưởng tốt, ông Nhàn còn chăm sóc “sức khỏe sinh sản” cho cây xoài nên xoài của ông cho quả rất đẹp. “Ví như cây xoài cho 100 quả, tôi cắt bỏ bớt chỉ để lại 50 - 70 quả để cây đủ sức vừa nuôi cây vừa nuôi quả. Nhờ đó cây cho quả to, bóng, đẹp nên tiêu thụ được ở các thị trường khó tính”, ông giải thích.

Lãi 500 triệu đồng/vụ

Cũng theo ông Nhàn, xoài tứ quý ở các vườn khác được canh tác theo truyền thống tiêu thụ chủ yếu tại các chợ địa phương với giá bình quân không quá 10.000 đ/kg, thậm chí xoài loại 2 chỉ bán được 4.000 đ/kg. Trong khi đó xoài tứ quý loại 1 của ông Nhàn bán ở thị trường các thành phố lớn có giá đến 35.000 đ/kg, xoài loại 2 giá thấp nhất cũng 13.000đ/kg. Xoài cát Hòa Lộc loại 1 của ông Nhàn cũng được tiêu thụ tại các thị trường lớn với giá đến 65.000đ/kg, loại xấu nhất cũng 17.000 - 18.000 đ/kg.

“Tính bình quân giá xoài tứ quý lẫn xoài cát là 25.000 đ/kg. Xoài tứ quý có trọng lượng bình quân 7 - 8 lạng/quả, xoài cát 5 - 6 lạng/quả. Một cây xoài chỉ cần thu 50 kg, với 700 cây xoài đang cho kinh doanh, mỗi vụ tôi thu hoạch được 35 tấn quả. Chỉ lấy mức sản lượng thấp nhất là 30 tấn, với giá bình quân 25.000 đ/kg, tôi cầm chắc có thu nhập 750 triệu đồng/vụ. Trừ chi phí nhân công tôi thuê cào thực bì và lên núi chặt bổi để lấp vào gốc xoài tạo phân hữu cơ hết 250 triệu đồng, như vậy tôi còn lãi ròng 500 triệu đồng/vụ. Từ ngày xoài cho quả rộ đến nay đã hơn 20 năm, năm nào gia đình tôi cũng có mức thu nhập như vậy”, ông Nhàn chia sẻ.

Ông cho biết thêm, trồng xoài trên núi phải tốn chi phí điện nước vì phải mua ống dẫn nước từ con suối trên núi cao xuống tưới cho xoài. Mùa mưa ông lấy nước dự trữ trong 10 bồn chứa, mỗi bồn chứa được 1 khối nước. Vào mùa nắng nóng, khi nước trên suối chảy yếu, ông dùng nước dự trữ tưới cho xoài, chủ yếu cung cấp cho những cây trồng sau.

Xoài của ông Nhàn đã được ngành chức năng công nhận là sản phẩm đạt chuẩn Organic, sản xuất theo chuỗi giá trị nên ngoài tiêu thụ ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội, Đà Nẵng... còn được 5 shop trái cây ở thành phố Quy Nhơn thu mua rất mạnh.

Theo ông Bùi Minh Chương, Chủ tịch Hội Nông dân phường Gềnh Ráng, trang trại xoài hữu cơ của ông Nhàn không chỉ cho hiệu quả kinh tế cao mà còn mang lại hiệu quả về môi trường. Canh tác hữu cơ trước tiên sức khỏe người trực tiếp sản xuất được bảo đảm, khi ra thị trường người tiêu dùng sử dụng sản phẩm an toàn sức khỏe. Mô hình xoài hữu cơ của ông Nhàn đã được Hội Nông dân tỉnh Bình Định đến thăm và đánh giá cao về mặt môi trường, sản phẩm đảm bảo an toàn.

Cũng theo ông Chương, hiện trên địa bàn phường Gềnh Ráng hiện có gần 100 ha cây ăn quả. Trước đây, cây ăn quả ở Gềnh Ráng chiếm phần lớn là cây mãng cầu. Cây mãng cầu thường bị rầy gây hại, nông dân phải thường xuyên phun thuốc BVTV hóa học để trừ rầy, lâu dần khiến đất bị thoái hóa nên cây mãng cầu không thể tồn tại.

“Chính quyền địa phương lấy mô hình canh tác xoài hữu cơ của ông Nhàn làm mô hình thí điểm để tuyên truyền cho các hộ trồng cây ăn quả khác trên địa bàn học tập làm theo. Vì vậy hiện phần lớn các vườn mãng cầu ở Gềnh Ráng đã chuyển sang trồng xoài. Hiện ở Gềnh Ráng có 32 hộ trồng xoài với 86 ha, trong đó có nhiều diện tích canh tác theo hướng hữu cơ”, ông Bùi Minh Chương cho hay.

“Không chỉ sản xuất giỏi, ông Nhàn còn có óc sáng tạo. Để giảm công bao quả nhằm tránh ruồi đục, ông đã sáng chế ra công cụ bao quả mà không phải leo lên cây. Năm 2024, công cụ bao quả xoài của ông Nhàn dự thi “Sáng tạo nhà nông” do Hội Nông dân Bình Định tổ chức hàng năm và đạt giải khuyến khích. Công cụ bao quả của ông Nhàn đơn giản, rất dễ làm nhưng cho hiệu quả cao”, ông Đỗ Thiện Chế, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nông dân Bình Định cho hay.