Canh tác hữu cơ, sầu riêng hết lo tồn dư kim loại nặng

Giải pháp sinh học đặt lên hàng đầu

Việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát dư lượng kim loại nặng đối với sầu riêng nhập khẩu đã đặt ra những thách thức không nhỏ cho các quốc gia xuất khẩu sầu riêng, trong đó có Việt Nam. Quy định này đòi hỏi các nước xuất khẩu phải nâng cao quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng một cách nghiêm ngặt để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe từ thị trường tỷ dân này.

Do đó, việc quản lý dư lượng kim loại nặng và thuốc bảo vệ thực vật trên sản phẩm sầu riêng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị ngành hàng thông qua việc thực hiện nghiêm túc các giải pháp canh tác.

Ông Trần Kim Tiền ở TP Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) là một minh chứng điển hình cho hướng đi bền vững và hiệu quả. Thay vì loay hoay tìm cách đối phó với các tiêu chuẩn khắt khe, ông Tiền đã chọn trồng sầu riêng theo hướng hữu cơ từ nhiều năm trước với mục tiêu sản xuất ra những trái sầu riêng đáp ứng được các tiêu chuẩn của thị trường khó tính.

Qua nhiều năm tìm tòi, nghiên cứu về sầu riêng, ông Tiền nhận thấy những tác động tiêu cực của việc lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật đến chất lượng đất, sức khỏe cây trồng và cả giá trị sầu riêng. Do đó ông đã xây dựng quy trình trồng sầu riêng bền vững theo hướng hữu cơ từ những ngày đầu, tạo nền tảng vững chắc để “miễn nhiễm” trước những mối lo về tiêu chuẩn khắt khe của thị trường xuất khẩu.

Hiện vườn sầu riêng 5.000 cây, trong đó 2/3 là giống Musang King của ông Tiền đã bước sang năm thứ tư và chuẩn bị cho những trái ngọt đầu tiên sau bao năm chăm sóc tỉ mỉ, kiên trì theo hướng hữu cơ.

“Trong quá trình trồng tôi tập trung cải tạo đất bằng các biện pháp thuận tự nhiên nhằm tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong đất để cây hấp thụ dinh dưỡng một cách cân đối và tự nhiên nhất. Các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cũng ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học, thuốc sinh học”, ông Tiền cho hay.

Đặc biệt, trong quá trình trồng ông Tiền hạn chế sử dụng các loại phân bón hóa học có chứa kim loại nặng và ưu tiên sử dụng phân hữu cơ, hoàn toàn loại bỏ thuốc diệt cỏ, để cỏ mọc tự nhiên trong vườn. Vào giai đoạn chuẩn bị bước vào mùa mưa ông bổ sung phân bón hữu cơ Humic để kích thích sự phát triển của bộ rễ, tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng từ đất. Mỗi năm, ông sử dụng 5.000 bao phân trùn quế (tương đương 125 tấn) để bón cho vườn sầu riêng của mình.

“Từ ban đầu tôi đã chọn canh tác theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường để không chỉ bảo vệ sức khỏe cho người làm mà còn mang đến sản phẩm sạch, kiểm soát được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng trong quả sầu riêng”, ông Tiền nói và cho biết, mục tiêu mà ông hướng tới là tránh tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Mặc dù vườn sầu riêng vẫn phải đối mặt với các sinh vật gây hại như nhện đỏ, bọ cánh cứng ăn lá vào mùa khô nhưng ông đã có những giải pháp sinh học hiệu quả để kiểm soát.

Nhờ kiên trì áp dụng phương pháp canh tác theo hướng hữu cơ, vườn sầu riêng của ông Tiền đã cho thấy những hiệu quả rõ rệt. Đất đai trở nên tơi xốp, hệ vi sinh vật có lợi trong đất phát triển mạnh mẽ giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh và ít bị các bệnh như nứt thân xì mủ. Bên cạnh đó, việc giữ nền cỏ tự nhiên không chỉ giúp giữ ẩm cho đất, tiết kiệm nước tưới trong bối cảnh biến đổi khí hậu và hạn hán diễn biến phức tạp mà còn tạo ra hệ sinh thái cân bằng trong vườn.

Giải pháp để vượt các rào cản thương mại

Trước việc Trung Quốc tăng cường kiểm soát dư lượng kim loại nặng, đặc biệt là Cadimi thường có trong phân hóa học, ông Tiền khẳng định mình không hề lo lắng. “Về phía mình, tôi sử dụng phân hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho vườn sầu riêng. Ngay từ đầu, tôi đã hướng đến sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP nên yên tâm về sản phẩm của mình làm ra", ông Tiền tự tin chia sẻ và cho biết, việc kiểm soát dư lượng kim loại nặng có trong phân bón được ông đặc biệt chú trọng và lựa chọn các đơn vị cung ứng phân bón có uy tín trên thị trường.

Bên cạnh đó, việc ký kết hợp đồng bảo đảm chất lượng sản phẩm với đơn vị cung ứng không chỉ giúp ông an tâm về nguồn gốc mà còn phòng ngừa rủi ro khi sử dụng phân bón, cung cấp những điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của vườn sầu riêng.

Ông Tiền cũng nhấn mạnh, nếu bà con Tây Nguyên canh tác sầu riêng theo hướng bền vững, áp dụng các tiêu chuẩn như VietGAP hay GlobalGAP thì sẽ không phải lo lắng về việc sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc bị trả về. Bên cạnh đó, việc sản xuất ra những sản phẩm an toàn, chất lượng cao chính là chìa khóa để mở cửa các thị trường tiềm năng và xây dựng ngành hàng sầu riêng phát triển bền vững.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và những thách thức từ các tiêu chuẩn quốc tế, những mô hình canh tác sầu riêng bền vững như của ông Tiền cần được nhân rộng. Đây không chỉ là giải pháp để vượt qua các rào cản thương mại mà còn là con đường để xây dựng nền nông nghiệp phát triển bền vững, có uy tín và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Việc ông Tiền từ bỏ lối canh tác truyền thống dựa vào phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật là hành động có trách nhiệm với môi trường và cộng đồng. Qua đó cũng cho thấy việc tôn trọng các quy luật tự nhiên, ứng dụng các biện pháp sinh học và hữu cơ một cách bài bản vào quá trình trồng sầu riêng hoàn toàn có thể mang đến sản phẩm đạt chất lượng cao. Nhất là trong việc thị trường nhập khẩu kiểm soát khắt khe dư lượng kim loại nặng và thuốc bảo vệ thực vật đối với sầu riêng.  

Câu chuyện của ông Tiền không chỉ minh chứng cho hiệu quả của việc canh tác theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường mà còn là động lực để người trồng sầu riêng ở địa phương cùng học tập, lan tỏa phương thức sản xuất nông nghiệp bền vững và chất lượng, đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.