Canh tác hướng hữu cơ kéo dài tuổi thọ cây cam sành

Hiện nay, để kéo dài chu kỳ khai thác (tuổi thọ) cây cam sành, nông dân tỉnh Vĩnh Long đã áp dụng các kỹ thuật chăm sóc theo hướng hữu cơ, an toàn. Bà con đặc biệt chú trọng sử dụng cân đối phân bón hữu cơ kết hợp với vô cơ, chọn sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật ít độc, thuốc sinh học.

Tại một số vùng trồng cam của huyện Tam Bình (tỉnh Vĩnh Long), bà con trồng cam sành khẳng định hầu hết nông dân trồng thâm canh cây cam sành đều sử dụng phân bón hữu cơ kết hợp với vô cơ. Bà con cho chúng tôi xem đủ các dạng phân hữu cơ như dạng nước, dạng viên, dạng bột. Đặc biệt, có nông hộ còn tự mua cá, đầu tôm ủ với men vi sinh để tạo phân bón hữu cơ có độ đạm cao bón cho cây. Phân cá có độ đạm cao khắc phục được nhược điểm trước đây của phân hữu cơ là độ đạm thấp, phải bón với khối lượng lớn.

Ông Lê Phú Cường, Giám đốc Hợp tác xã Cam sành Khánh Nhân ở huyện Tam Bình đang có khoảng 13ha cam sành được chứng nhận VietGAP chia sẻ: Trong canh tác, bà con chú trọng dùng phân bón hữu cơ để đất tơi xốp, cây khỏe, ít bệnh. Trong sử dụng thuốc phòng trừ bệnh, bà con chú trọng chọn thuốc sinh học. “Thực tế, nếu trồng thưa kết hợp sử dụng phân hữu cơ thì tuổi cây có thể kéo dài đến cả chục năm”, ông Cường nói.

Anh Nguyễn Văn Thảo, Giám đốc Hợp tác xã Thuận Thới (huyện Trà Ôn) cũng chia sẻ: Hợp tác xã đang đầu tư vùng sản xuất cam sành an toàn theo hướng hữu cơ với diện tích khoảng 4ha. Trong mô hình, HTX chú trọng trồng thưa 2,5m/cây (bà con nông dân trồng phổ biến từ 0,8m - 1,2m/cây), sử dụng phần lớn là phân bón hữu cơ như phân trùn quế, đạm cá có kết hợp phân vô cơ ở một số giai đoạn phát triển của cây.

Trong phòng trừ bệnh, sử dụng các loại thuốc ít độc, thuốc sinh học. Đến nay, vườn cam đã gần 9 tháng tuổi, cây phát triển ổn định, ít bị sâu bệnh tấn công. Dự kiến Hợp tác xã sẽ khai thác trái khi cây đủ 2,5 năm tuổi, không khai thác sớm như nhiều mô hình đang làm. “Mục tiêu của Hợp tác xã là tạo vùng nguyên liệu ổn định, chất lượng cao để chế biến nước ép cam, đa dạng sản phẩm để không bị động khi thị trường gặp khó khăn”, anh Thảo nói.

Theo PGS.TS Phạm Thị Phương Thúy đang công tác tại Phòng Quản lý khoa học - Trường Đại học Trà Vinh, kể từ khi giá phân bón vô cơ tăng cao bà con nông dân chú trọng sử dụng phân bón hữu cơ để kết hợp với phân bón vô cơ trong canh tác nhiều hơn. Qua đó, bà con thấy rõ được việc kết hợp này có nhiều lợi ích như: cải tạo đất tốt, giảm chi phí, cây trồng ít bệnh, chất lượng sản phẩm tốt hơn… nên bà con càng quan tâm ứng dụng nhiều hơn. Do đòi hỏi của thị trường nên canh tác hữu cơ sẽ là xu hướng trong thời gian tới.

Hiện nay, giá cam sành ở Vĩnh Long đã trở về mức 7.000 đồng/kg sau thời gian dài xuống thấp (có thời điểm xuống mức 2.000 – 5.000 đồng/kg). Với mức giá này, nhiều nhà vườn trồng cam cũng mới hòa vốn hoặc có lời chút đỉnh.

Theo ông Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Vĩnh Long, nhờ áp dụng nhiều giải pháp kỹ thuật nên năng suất cam sành của tỉnh những năm qua đã tăng từ 30 - 40 tấn/ha lên gần 70 tấn/ha. Hiện nay, diện tích cam của tỉnh đạt gần 18.000ha, sản lượng gần 1 triệu tấn.

Do sản lượng cam tăng mạnh trong 5 năm trở lại đây nên giá cam sành năm nay không như ý. Thời gian giá cam thấp kéo dài dẫn đến nhiều hộ dân thua lỗ. Do đó, ngành chuyên môn khuyến cáo không tăng diện tích. Thời gian tới, cần điều chỉnh quy hoạch ở những vùng thích nghi, không mở rộng ở những vùng không phù hợp. Bên cạnh đó, có giải pháp để chế biến, đa dạng sản phẩm, nâng cao giá trị, góp phần tiêu thụ sản phẩm ở thời điểm cam có sản lượng lớn.

Ngoài ra, Sở NN-PTNT tỉnh Vĩnh Long cũng kiến nghị Bộ NN-PTNT, Cục Bảo vệ thực vật đàm phán, đưa nhóm cây có múi xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Trước mắt, Sở NN-PTNT xúc tiến thương mại để tìm kiếm thị trường trong nước tại các khu công nghiệp ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai…, các tỉnh miền Trung, phía Bắc để tiêu thụ số lượng cam hiện có.

Tỉnh Vĩnh Long định hướng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, diện tích cam sành chỉ ổn định ở khoảng 15.000ha. Trong đó, phát triển các mô hình ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất cây cam, sản xuất theo hướng hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, sản xuất nông nghiệp tốt, tiến tới áp dụng đồng bộ các quy trình sản xuất tiên tiến, an toàn, chú trọng kỹ thuật tưới nước tiết kiệm, công nghệ bảo quản sau thu hoạch cam nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng sản phẩm cho tiêu dùng và xuất khẩu sau này.