Thứ tư, 27/03/2024 | 16:58 GMT +7
Vâng, tôi đồng ý với đa số ý kiến: kinh doanh là để kiếm tiền. Mục tiêu đó, câu nói đó ngàn đời vẫn vậy, vì nếu kinh doanh không vì mục tiêu lợi nhuận thì vì cái gì đây. Trong khi bạn đang cần tiền mỗi ngày phải không? Mà chuyện kinh doanh kiếm tiền thì có gì đâu mà phải bàn, cái đáng bàn ở đây là “cách kiếm tiền của chúng ta”. Thôi thì ở đời luôn có chuyện này chuyện nọ, doanh nghiệp cũng vậy, lúc thăng lúc trầm, khó khăn lắm, áp lực ghê lắm. Cái chính là trong 30 năm qua lớp anh trước, lớp em sau, chúng ta đã vượt lên được chính mình...
Sự thật thì những việc mà chúng ta làm được trong hơn 30 năm qua cho xã hội, cho gia đình và cho chính bản thân chúng ta là quá lớn, quá ấn tượng. Tôi xin đảm bảo với quí vị rằng vào những năm 1990 của thế kỷ trước không một ai, kể cả những người lạc quan nhất dám nghĩ rằng chỉ 20 năm sau năng suất lao động trong khâu chế biến của ngành điều đã tăng trên 10 lần (Còn nhớ hồi đó để sản xuất 50 tấn hạt điều nguyên liệu/ngày các nhà máy cần khoảng 3.000 lao động, nhưng bây giờ chỉ cần 200 - 250 lao động).
Còn nữa, lúc bấy giờ cũng không ai ngờ rằng cũng chừng ấy năm sau, Việt Nam từ một quốc gia chỉ biết xuất khẩu hạt điều thô, đến nay đã nhiều năm liền trở thành quốc gia chế biến xuất khẩu hạt điều lớn nhất thế giới. Tôi gọi chuyện này là “Ngôi vương của kẻ đến sau” vì Việt Nam có lịch sử chế biến điều sau Brazin và Ấn Độ khá xa. Chưa hết, hiện nay chúng ta còn đẩy mạnh chế biến sâu, việc này đã làm gia tăng giá trị điều Việt Nam. Theo tính toán của tôi, hiện hầu hết sản lượng điều thô trong nước, phần lớn điều từ Campuchia, một phần của Châu Phi đã được dùng vào chế biến sâu, doanh thu của dòng sản phẩm này đã lên tới cả tỷ USD vào năm 2019.
Nhưng giá trị cốt lõi của ngành điều Việt Nam là gì? Phải chăng chúng ta phải tiếp tục giữ vững vị thế của chúng ta, cao hơn nữa hạt điều Việt Nam phải luôn mang lại lợi ích về sức khỏe cho người tiêu dùng, phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường vì cộng đồng. Hạt điều Việt Nam luôn là niềm tự hào chung của dân tộc Việt Nam, xứng danh với ngôn từ mà bạn bè quốc tế tặng cho chúng ta:
“NÓI ĐẾN HẠT ĐIỀU – NGHĨ ĐẾN VIỆT NAM.”
Chúng ta bắt đầu câu chuyện bằng việc thống nhất với nhau là chuỗi giá trị của ngành điều có những phân khúc chính sau đây:
Một là: Những người trồng điều (hay còn gọi là nhà sản xuất)
Hai là: Nhà chế biến xuất khẩu sản phẩm điều
Ba là: Nhà nhập khẩu, rang chiên, đóng gói (bán buôn)
Bốn là: Nhà bán lẻ là tập đoàn siêu thị.
Chúng ta cũng dễ dàng thống kê đuợc giá bán lẻ tại các siêu thị (cho tất cả các mã) khoảng 18.000 USD/Mt. Như vậy:
Phân khúc 1 chiếm 34,00% của chuỗi giá trị (khoảng 5 kg hạt tươi/kg nhân xuất khẩu theo tiêu chuẩn AFI. Thống kê 10 năm giá nguyên liệu bình quân gia quyền là 1.200USD/Mt tươi. Như vậy định mức 5kg/kg xuất khẩu giá trị là 6.000USD).
Phân khúc 2 chiếm 7,00% (chúng tôi tính chi phí chế biến 1.200 USD/ Mt. nhân xuất khẩu)
Phân khúc 3 chiếm 9,00% (đó là chi phí rang chiên - bao bì - đóng gói)
Phân khúc 4 chiếm 50,00% (phần còn lại của chuỗi giá trị)
Như vậy, đa phần các quốc gia sản xuất điều như Việt Nam, Ấn Độ, Bờ Biển Ngà, Nigeria, Tanzania,… tham gia 34% vào chuỗi và nếu sơ chế thì có thêm được 7% giá trị chuỗi. Rõ ràng là chúng ta muốn tăng thêm giá trị trong chuỗi thì chỉ có 2 cách, một là tham gia sâu vào chuỗi như Ấn Độ đã làm, hai là làm gia tăng giá trị chuỗi chúng ta tham gia.
Về giải pháp, theo TS.Hoàng Tuấn, giải pháp liên kết chuỗi là phù hợp nhất. Song trước hết chúng ta phải tăng giá trị chuỗi bằng chiến lược “mềm” bao gồm cải tạo giống và sản xuất theo hướng hữu cơ an toàn thực phẩm. Chúng ta còn có thị trường trong nước 100 triệu dân lại có thị trường sân sau là Trung Quốc với 1,5 tỷ dân vào năm 2025, trong khi đó giá trị dinh dưỡng của hạt điều, xu hướng tiêu dùng đã rõ. Do vậy, chúng tôi cho rằng, nếu như các doanh nghiệp lớn có chiến lược tốt sẽ có cơ hội tham gia ngày càng tốt hơn, sâu hơn vào chuỗi giá trị ngành điều thế giới.
Về mục tiêu tổng quát, chúng tôi cho rằng tổng doanh thu ngành điều VN năm 2025 sẽ đạt vào khoảng 5 tỷ USD, năm 2030 đạt 6 tỷ USD và năm 2045 đạt 7-8 tỷ USD.
Cụ thể:
Nội dung | Năm 2025 | Năm 2030 | Năm 2045 |
Tổng diện tích (ngàn ha) | 300 | 300 | 300 |
Năng suất (tấn/ha) | 2,00 | 2,20 | 2,5 |
Sản lượng (ngàn tấn) | 600 | 660 | 750 |
Sản lượng chế biến (ngàn tấn) | 2,500 | 3,000 | 4,000 |
Tổng doanh thu (tỷ USD) | 5 tỷ | 6 tỷ | 8 tỷ |
Dự báo:
Khu phố Bùi Xá thuộc phường Ninh Xá, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện có khoảng 130 hộ làm nem Bùi mỗi năm tạo ra doanh thu 140-150 tỉ đồng.
Dù xuất phát điểm thấp nhưng đến thời điểm này, tỉnh Cao Bằng đã có 144 sản phẩm OCOP, trong đó 13 sản phẩm đạt 4 sao và 131 sản phẩm 3 sao.
HÀ TĨNH Xã Thượng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) có gần 500 hộ trồng cà dừa với diện tích 25ha, thu nhập gấp 3-4 lần so với cấy lúa, bình quân đạt hơn 200 triệu đồng/ha.
HẢI PHÒNG Có nghiên cứu cho rằng giống lúa nếp cái hoa vàng tại xã Đại Thắng được lưu truyền từ thời nhà Lý, qua nhiều thế kỷ người dân vẫn giữ được giống lúa đặc sản.
ĐẮK LẮK Sau 7 năm canh tác hữu cơ, vườn cà phê Vương Thành Công có nguồn thu đa dạng từ các sản phẩm cà phê, trà hoa cà phê, rượu vang cà phê, đồ mỹ nghệ.