Đạt chuẩn Organic - Bước ngoặt ‘quá gắt’ của Hợp tác xã Tấn Đạt

Festival lúa gạo thường niên được tổ chức tại Vĩnh Long là lúc Hợp tác xã Tấn Đạt - đầu tiên và duy nhất ở ĐBSCL - đạt tiêu chuẩn chất lượng hữu cơ EU (Liên minh Châu Âu), USDA (Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ) và JAS (chứng nhận hữu cơ của Nhật Bản).

Anh Đoàn Văn Tài (Chín Vui) ở ấp Kinh, xã Trung ngãi, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long, Giám đốc Hợp tác xã Tấn Đạt, nói đó là bước ngoặt “rất gắt”, nhưng cũng là hạnh phúc chưa từng có trong đời người.

10 năm trước, anh Chín Vui tự áp dụng quy trình sản xuất hữu cơ trên diện tích 1ha. Hai năm sau mới hoàn thiện quy trình. Suốt 4 năm miệt mài, anh chỉ vận động được 7 nông dân vào Tổ hợp tác sản xuất lúa sạch, quy mô 6ha. Khi hiệu quả cao gần gấp đôi so với sản xuất lúa thông thường; anh vận động thành lập Hợp tác xã Sản xuất dịch vụ nông nghiệp Tấn Đạt với 15 thành viên tham gia, diện tích 11,5ha. Từng làm ngành dược trong bệnh viện, vì việc gia đình khiến anh Chín Vui phải trở về nhà. Ai nấy đều lắng nghe anh, không dùng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), thực hiện nghiêm ngặt quy trình sản xuất hữu cơ, vừa bảo vệ sức khỏe vừa tìm cơ hội làm ăn mới.

Anh Chín Vui tìm ra nguồn gạo tím vì cứ 100gr gạo tím thảo dược chứa 56mg Omega 3, 1.204mg Omega 6, 1.270mg Omega 9 và nhiều chất khác như Protein, Lipit, Gluxit, chất xơ - nhờ sản xuất đúng phương pháp hữu cơ. Nếu gạo thảo dược, trà thảo dược giúp thanh lọc độc tố, mát gan, yaourt gạo tím, bột dinh dưỡng từ gạo thảo dược… là cách đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa nguồn thu, tăng sức hấp dẫn của cách làm ăn tập thể thì sản xuất hữu cơ là nền tảng để hợp tác xã tạo dấu ấn cho một cung cách làm vững chắc.

Năm 2019, hợp tác xã có 65 thành viên, diện tích “nở nồi” lên 100ha, khép kín sản xuất hoàn toàn bằng quy trình hữu cơ. Anh Chín Vui vận động thành lập Liên hiệp Hợp tác xã Lúa gạo Vĩnh Long, phân lập từng khu chuyển đổi để sản xuất theo hướng hữu cơ trên diện tích 400ha, với nhiều giống lúa, loại nào cũng không đủ bán.

Đại dịch Covid-19 xảy ra, gạo dược tính càng hút hàng. Nhiều người muốn anh Chín Vui chia sẻ kinh nghiệm làm ăn. “Tất cả người tiêu dùng đều là con người nên mọi người cần được đối xử công bằng về chuẩn chất hàng hóa”, anh Chín Vui vì von, nói anh chỉ có kinh nghiệm sống từ hồi ở bệnh viện, nhìn thấy những bệnh nhân chìm trong bạo bệnh do cách sống phụ thuộc hóa chất. Mạnh dạn trở về nhà, anh kiên trì làm lụng và chứng minh sa lầy trong canh tác nông nghiệp nghiện hóa chất sẽ dẫn đến đường cùng. Sản xuất hữu cơ, không chỉ là việc mua bán làm ăn của hợp tác xã thuận lợi hơn mà là lối sống thuận theo trời đất, thuận lòng người.

Anh Chín Vui theo đuổi những câu chuyện trao đổi qua Zoom do TS Nguyễn Văn Kiền tổ chức nối kết nông dân sản xuất hữu cơ Việt - Úc (Mekong Organic) và dự lớp học kéo dài 36 tuần, mỗi tuần học 4 buổi. Hợp tác xã Tấn Đạt là 1 trong số hơn 10 hợp tác xã trên cả nước tham gia lớp học này.

Chín Vui nói hồi nhận được chứng nhận hữu cơ của EU, Mỹ và Nhật cho vùng sản xuất của hợp tác xã, anh có cùng lúc hai niềm vui: 1/ Sự thừa nhận của các tổ chức quốc tế đối với hợp tác xã,  2/ Khi nghe tin Bộ NN-PTNT, Ủy ban Y tế Quốc gia và Tổng cục Quản lý giám sát thị trường Trung Quốc ban hành Tiêu chuẩn mới GB 2763-2021 quy định 10.092 mức giới hạn dư lượng tối đa với 564 loại thuốc BVTV, trong danh mục 376 thực phẩm (*)…. thì Hợp tác xã Tấn Đạt đã ra khỏi vùng u ám, bước vào thế giới “hữu cơ” lâu rồi.

-------------

(*): So với tiêu chuẩn GB2763-2019, số lượng loại thuốc bảo vệ thực vật trong tiêu chuẩn mới tăng 81 loại, tăng 16,7%; giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tăng 2.985 loại, tăng 42%...

Giảm rủi ro và ứng phó với biến đổi khí hậu với tiêu chuẩn ISO 14090

Tiếp theo rủi ro do đại dịch Covid-19 thì cuộc khủng hoảng khí hậu vẫn là mối đe dọa lâu dài và lớn nhất, theo Báo cáo Rủi ro Toàn cầu 2022. Khoảng 70 tỷ USD là chi phí thích ứng biến đổi khí hậu hàng năm ở các nước đang phát triển. Chương trình Môi trường Liên hợp quốc vừa dự đoán sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030 và gấp bốn lần hơn vào năm 2050. Điều quan trọng là nếu không nỗ lực thích ứng thì mối nguy tăng cao gấp nhiều lần.

Các chính phủ đã định hình nhiều chương trình thích ứng, trong đó tiêu chuẩn là một phần không thể thiếu trong quá trình phối hợp của các bên liên quan. Tiêu chuẩn ISO 14090. Thích ứng với biến đổi khí hậu, phù hợp với ISO 14090 còn có ISO 14091, hướng dẫn về tính dễ bị tổn thương, tác động và đánh giá rủi ro, theo Doogie Black, nhà phân tích chính của Climate Sense.

Quy chuẩn nguyên liệu sản xuất thức ăn thủy sản và thức ăn chăn nuôi

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-190: 2020/BNNPTNT quy định hàm lượng tối đa cho phép các chỉ tiêu an toàn và quy định quản lý nguyên liệu sản xuất thức ăn thủy sản và thức ăn chăn nuôi. Đặc biệt, nguyên liệu từ thủy sản như dầu, mỡ yêu cầu Asen tổng số (As) cho phép tối đa là 25,0 mg/kg; peroxid tối đa cho phép 40,0 meq/kg dầu... Với các nguyên liệu có nguồn gốc từ động vật trên cạn như sữa và sản phẩm từ sữa, chỉ số E.coli không có trong 1,0 g; Salmonella không có trong 25g. Các loại nguyên liệu khác có nguồn gốc từ động vật trên cạn, Asen tổng số (As) cho phép tối đa 10,0 mg/kg; Chì (Pb) cho phép tối đa là 10,0 mg/kg...Để được lưu thông trên thị trường phải công bố hợp quy đối với thức ăn chăn nuôi thương mại, nguyên liệu sản xuất thức ăn thủy sản.

Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về muối thực phẩm

Muối thực phẩm phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật: Hàm lượng NaCl, % khối lượng chất khô không nhỏ hơn 89%; I-ốt không nhỏ hơn 20,0 (mg/kg) và không lớn hơn 40,0 (mg/kg); Asen, tính theo As không lớn hơn 0,5 mg/kg; Chì tính theo Pb không lớn hơn 2,0 mg/kg; Thủy ngân tính theo Hg không lớn hơn 0,1 mg/kg - được nêu rõ trong Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia đối với muối thực phẩm (QCVN 01-193:2021/BNNPTNT ) do Bộ trưởng Bộ NN-PTNT ban hành.

Trong đó, I-ốt bổ sung vào muối phải đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đối với kali iodat (KIO3) theo quy định tại QCVN 3-6:2011/BYT của Bộ Y tế về các chất được sử dụng để bổ sung i-ốt vào thực phẩm.

Việc công bố dựa trên kết quả của phòng kiểm nghiệm được chỉ định hoặc công nhận phù hợp tiêu chuẩn ISO 17025.

Kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua các tiêu chuẩn

Chính phú Úc đã tìm cách thay thế công nghiệp than bằng đầu tư vào hydro và công nghệ carbon thấp khác. Sự xuất hiện của công nghệ mới và sự tích hợp đổi mới trong các hoạt động hàng ngày đã nâng tầm rõ nét vai trò quyết định của các tiêu chuẩn quốc tế. Tiêu chuẩn Úc công nhận tầm quan trọng của các tiêu chuẩn trong việc đảm bảo một tương lai bền vững, giúp thiết lập sự phát triển hydro trong quá trình chuyển đổi sang trung tính carbon. Chiến lược Hydrogen Quốc gia, khởi động từ năm 2019, được các nhà đầu tư trong nước và quốc tế quan tâm đến việc sử dụng hydro sạch.