Ngỡ ngàng mô hình nông nghiệp xanh xứ Lạng

HTX Nông sản Hữu Lũng (Lạng Sơn) thường gọi là The Farm Valley, được thành lập và đi vào hoạt động tháng 10/2020. Nhờ gắn kết với các chương trình khuyến nông, HTX đã trở thành hình mẫu của tỉnh Lạng Sơn về canh tác hữu cơ, gắn với du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh.

Ước mơ táo bạo thành hiện thực

Sinh ra và lớn lên từ một địa phương miền núi Lạng Sơn, chị Lê Thị Minh Trà được gia đình cho đi học thạc sĩ tài chính - kế toán ở Canada. Trở về nước, biết Trà không muốn làm trong cơ quan nhà nước, bố mẹ Trà đã cho chị làm đúng ngành nghề tại doanh nghiệp nhỏ của gia đình. Vẫn không muốn dựa vào “sẵn nong, sẵn né”, Trà đã quyết định tự thân khởi nghiệp. Ước mơ “ươm mầm cuộc sống xanh” của Trà ra đời kể từ đó. Đây là ước mơ táo bạo, bởi Trà không có kỹ năng nông học.

Tuy nhiên, tuổi trẻ lại là lợi thế giúp mọi hoài bão, ước mơ dễ trở thành hiện thực. Bởi người trẻ dồi dào sức khỏe, dám nghĩ dám làm, không quản ngại khó khăn. Và Trà cũng không phải ngoại lệ. Biết ý tưởng của Trà hợp với định hướng phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, chính quyền sở tại và khuyến nông các cấp luôn tạo mọi thuận lợi về thủ tục pháp lý và chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, giúp Trà sớm có được các sản phẩm nông sản hữu cơ đáp ứng nhu cầu của cộng đồng.

Kết quả sau 2 năm nỗ lực, Trà cùng 8 thành viên sáng lập HTX đã tạo dựng được The Farm Valley rộng 6ha trong thung lũng núi thuộc xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng, bao gồm 3 phân khu sản xuất chính: Khu gieo trồng rau các loại, khu du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh và khu chăn nuôi bò sạch. Trong đó có 1ha nhà kính (nhà màng, nhà lưới) trồng rau quả hữu cơ; 3ha chăn nuôi (1ha trang trại, 2ha trồng cỏ cho bò ăn); các phần diện tích đan xen khác dành trồng hoa cây cảnh, cây ăn quả lâu năm, cùng các quầy nhà bán rau quả hữu cơ, hàng lưu niệm và nhu yếu phẩm cho thực khách đến thăm quan, trải nghiệm.

Từ tháng 4/2021 đến nay, trung bình mỗi ngày HTX cung ứng cho người tiêu dùng hơn 600kg rau hữu các loại, nuôi được 30 con bò 3B hướng thịt, trọng lượng đạt 650kg mỗi con. Đáng chú ý, các sản phẩm rau của The Farm Valley luôn được cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát, công nhận đạt chuẩn hữu cơ Việt Nam nên được các Siêu thị Big C, Tops, Market, Vinmart… ký hợp đồng bao tiêu ổn định.

Bà Nông Thị Bông, nhân viên tại HTX kể: “Ngày mới vào làm ở đây, nhìn cô Trà non nớt mảnh mai giữa thung lũng rậm rạp cỏ cây và đá hộc, tôi nghĩ, rồi cô sẽ uổng công, vì từ bao đời nay chưa có ai kiếm ra tiền trên mảnh đất khô cằn này. Sau thấy cô Trà chỉ đạo, điều hành máy xúc, máy ủi đào đắp, san lấp đâu ra đấy, tôi cũng bớt lo thay. Nay thì đã trồng rau, rau mau tốt, chăn bò, bò lớn nhanh, tuy chưa thể thu hồi đủ vốn, nhưng sản xuất đã từng bước có lãi”.   

Tham quan khắp The Farm Valley, mầm sống xanh nơi đây đang khởi sắc từng ngày, rau trồng trong nhà kính đang vươn lên mơn mởn, bò nuôi trong trang trai con nào cũng béo mập, nhiều cây hoa hoang dã như xuyến chi, hướng dương, tầm xuân, hoa sim… khoe sắc khắp nơi, nhất là các nẻo đường dẫn tới các phân khu. Cùng với đó còn có các cây ăn trái, cây bóng mát, cây chắn gió và nhiều chim chóc tự về đây ríu rít tìm sâu bởi The Farm Valley thân thiện với môi trường.

Chị Trà tâm sự, để có được như ngày hôm nay, chị phải vượt qua rất nhiều gian nan vất vả, không thể đếm xuể có bao nhiêu giọt mồ hôi đã đổ xuống nơi đây, cũng không nhớ nổi đã có bao nhiêu ngày đêm thức trắng suy tư. Rồi những trận mưa, bão tưởng như cuốn trôi mọi nỗ lực của chị Trà. Nhưng nhờ đam mê “ươm mầm cuộc sống xanh” cháy bỏng, chị Trà đã tự cổ vũ mình vươn lên, vượt thách thức khó khăn. Theo đó, The Farm Valley đã thành hiện thực kỳ thú.

Giải bài toán "6 không”

Để các sản phẩm rau quả của The Farm Valley thường xuyên đạt chuẩn hữu cơ, trong quá trình sản xuất, HTX phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định "6 không”: Không bón phân hóa học, không hóa chất bảo vệ thực vật, không phun thuốc diệt cỏ, không dùng chất kích thích sinh trưởng, không sử dụng hóa chất chất bảo quản, không dùng sản phẩm biến đổi gen.

Nhằm đảm bảo các quy định trên, trước hết HTX luôn giữ cho đất khỏe bằng cách cày phơi ải ruộng trước khi xuống giống; bổ sung nấm đối kháng Trichoderma cho đất trồng; định kỳ đưa nước vôi trong vào tưới ngập đất 1 - 2 ngày. Để khống chế dịch hại rau, chị Trà tiến hành trồng trong nhà kính; chọn hạt/cây giống khỏe, sạch bệnh; luân canh với cây trồng khác họ; bón phân hữu cơ ruồi lính đen hoặc Matsuda Organic và phân hữu cơ tự ủ phân bò và rau cỏ thải loại trong trang trại với chế phẩm vi sinh; dọn sạch tàn dư thực vật trước sau thu hoạch, bắt giết sâu hại rau bằng tay; người vào nhà kính phải mặc đồ bảo hộ đã tẩy trùng.

Để tăng sản lượng, giảm đầu tư nhà kính, chị Trà chỉ dành nhà lưới, nhà màng cho trồng các loại rau mẫm cảm cao với sâu bệnh hại, như cải canh, cải ngọt, cải ngồng, cải chíp, cà chua, ớt cay, dưa leo, cần tây, hành hoa… Những loại rau ít nhiễm sâu bệnh hại và có thời gian sinh trưởng ngắn như  bầu, bí, mướp, rau dền, rau đay, rau khoai lang, mồng tơi, kinh giới, tía tô, mùi tàu, thì là, rau bò khai... thì được trồng ngoài trời.

Ngoài ra, chị Trà còn dùng máy kiểm tra để điều chỉnh pH đất phù hợp với sinh trưởng từng loại cây trồng, kết hợp chăm bón kịp thời, giúp cây rau khỏe mạnh, tăng khả năng chống chịu. Chỉ khi sâu bệnh hại vượt ngưỡng kinh tế 5% mới dùng tinh dầu (mua từ các công ty chuyên sản xuất thuốc BVTV sinh học) phun cho rau.

Có được "tiếng lành truyền xa" là nhờ suốt 2 năm qua, chị Trà không bỏ tham gia hội chợ thương mại nào được tổ chức trong và ngoài tỉnh. Chị cũng luôn bám sát ruộng vườn, chỉ đạo thu hoạch đúng tuổi, sơ chế tại ruộng, bao gói, dán tem truy xuất nguồn gốc... trước khi chuyển đi tiêu thụ.

Trong chăn nuôi cũng vậy, chuồng trại bò phải được tẩy rửa sạch sẽ, vệ sinh tiêu độc định kỳ. Dù chưa đạt chuẩn hữu cơ do sử dụng kháng sinh phòng bệnh cho bò, nhưng thức ăn chăn nuôi đều là chất hữu cơ như cám ngô, cám gạo, bã bia, cỏ voi và uống nước sạch.

Chị Trà thẳng thắn thừa nhận, làm được các khâu kỹ thuật nêu trên, chị phải nhờ những khuyến nông viên dày dạn kinh nghiệm canh tác hữu cơ, am tường thổ nhưỡng và tiểu khí hậu địa phương.

“Kế hoạch cho năm 2023, The Farm Valley sẽ tăng sản lượng các loại rau quả hữu cơ lên 1.000kg/ngày, nâng số bò nuôi lên 100 con và đưa dịch vụ du lịch trải nghiệm nông nghiệp xanh vào khai thác”, chị Lê Thị Minh Trà, Giám đốc HTX Nông sản Hữu Lũng hé lộ.