Khắp buôn làng cùng học làm phân bón hữu cơ

Những năm gần đây, phong trào sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, tuần hoàn, sinh thái đã nở rộ bàn huyện Chư Păh (tỉnh Gia Lai).

Anh Nguyễn Văn Thiện (thôn 1, xã Ia Ka, huyện Chư Păh) là người tiên phong đưa nông nghiệp hữu cơ áp dụng cho vườn cây của gia đình. Thời điểm năm 2016, khi bắt đầu làm vườn, anh Thiện đã kiên quyết "nói không" với hóa chất, chỉ dùng phân bón hữu cơ vi sinh, chất cải tạo đất để chăm sóc cho vườn cây của mình. Tuy nhiên, vườn cây chưa mang lại hiệu quả cao do anh chưa có nhiều kiến thức và kỹ thuật chăm sóc theo hướng hữu cơ. Đầu năm 2021, qua phương tiện truyền thông, anh Thiện tiếp cận phương pháp chăm sóc cây trồng theo hướng hữu cơ từ chế phẩm vi sinh vật bản địa (viết tắt là IMO). Anh đã dành khá nhiều thời gian để nghiên cứu phương pháp sản xuất phân bón hữu cơ từ chế phẩm IMO.

Để làm chế phẩm IMO gốc, anh Thiện dùng sữa chua cộng với các chất men tiêu hóa dành cho người, cùng hỗn hợp các loại rau củ như chuối, đu đủ, bí đỏ… trộn với men rượu, cám gạo và nước sạch rồi ủ trong thùng phuy khoảng 7 ngày.

Khi thành công với chế phẩm IMO gốc, anh pha trộn theo tỷ lệ tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể của vườn cây. Thông thường, anh Thiện pha trộn theo tỷ lệ 1/10 (10 lít IMO gốc nhân lên thành 100 lít). Ngoài ra, anh tận dụng thêm các phụ phẩm nông nghiệp sẵn có trong vườn để tăng thêm độ phì nhiêu của đất.

Trên diện tích 2ha, anh Thiện trồng 1.600 cây cà phê, 400 cây sầu riêng và 200 cây mít Thái. Mỗi năm, anh thu hơn 200 triệu đồng từ vườn mít Thái. Hiện vườn sầu riêng của anh mới cho thu bói.

Những năm trước, áp dụng mô hình sản xuất hữu cơ từ chế phẩm IMO, trung bình 1 năm anh Thiện chỉ đầu tư hơn 10 triệu đồng/ha. Hiện tại, chi phí đầu tư chỉ khoảng 5 triệu đồng/năm. Trong khi đó nếu sử dụng phân hóa học cho 1ha cây trồng, bình thường phải bỏ ra ít nhất 50 triệu đồng/năm, chưa kể bón thêm phân chuồng.

Từ hiệu quả sử dụng chế phẩm IMO của anh Thiện, nhiều bà con nông dân trong vùng đã bắt đầu học tập và thực hiện trồng theo hướng hữu cơ. Gia đình anh Bùi Văn Dương (làng Ngó 3, xã Ia Ka, huyện Chư Păh) có 1,2ha cà phê, 5 sào sầu riêng cũng đã học hỏi và trồng theo hướng hữu cơ từ chế phẩm IMO.

Anh Dương cho biết, 3 năm trước, vô tình được nhìn thấy vườn cà phê xanh mướt của gia đình anh Thiện, anh mới biết đến chế phẩm IMO. Sau đó, anh Dương đặt vấn đề chuyển qua trồng cây theo hướng hữu cơ. Ngay khi học được quy trình sản xuất chế phẩm IMO, anh Dương đã mạnh dạn áp dụng canh tác theo hướng hữu cơ trên toàn bộ vườn cây, không sử dụng bất cứ loại phân hóa học nào.

Anh Dương cho biết trước đây gia đình sử dụng phân hóa học rất nhiều khiến chi phí đầu tư tăng cao, trong khi cây trồng chỉ cho năng suất cao những năm đầu, rồi ngày càng bị bệnh, năng suất giảm dần. Sau khi áp dụng chế phẩm IMO, chỉ trong thời gian ngắn, vườn cây đã phục hồi, khỏe mạnh.

Nhận thấy làm nông nghiệp hữu cơ với chế phẩm IMO mang lại hiệu quả cao, anh Dương đã từng bước lan tỏa mô hình này đến nhiều bà con trong vùng. Đặc biệt, anh mạnh dạn hỗ trộ kỹ thuật cho nhiều hộ người đồng bào dân tộc thiểu số để tiếp cận phương thức sản xuất theo hướng hữu cơ một cách bền vững.

Cũng sử dụng chế phẩm IMO cho vườn cây 2,5ha của gia đình, anh Nguyễn Văn Trường (thôn 1, xã Ia Ka) cho biết, cách đây vài năm, gia đình anh bắt đầu biết đến nông nghiệp hữu cơ với chế phẩm IMO.

Trước kia, vườn cây cà phê của gia đình anh Trường luôn bị tình trạng vàng lá, đến vụ thu hoạch cho năng suất không được như kỳ vọng. Sau khi học hỏi, làm theo hướng hữu cơ từ chế phẩm IMO, vườn cây lúc nào cũng xanh tốt và bền vững theo thời gian.

Trước đây chỉ sử dụng phân bón hóa học, gia đình anh Trường đầu tư chi phí hết tới 120 triệu đồng cho 2,5ha. Còn hiện tại, với phân hữu cơ và chế phẩm IMO, gia đình anh chỉ tốn khoảng 40 triệu đồng. Quan trọng hơn, từ ngày áp dụng nông nghiệp hữu cơ, sức khỏe của gia đình luôn được đảm bảo.

Ông Nguyễn Công Sơn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Chư Păh cho biết, phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ đang được nhiều người dân trên địa bàn xã Ia Ka áp dụng với chế phẩm IMO. Hiện tại, huyện Chư Păh đang đang phối hợp với Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ Gia Lai triển khai mô hình vườn cây sầu riêng tại xã Nghĩa Hưng để đánh giá đạt chuẩn hữu cơ. Từ mô hình này, huyện sẽ xây dựng công thức để nhân rộng đến bà con nông dân trong vùng nhằm thúc đẩy sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ.