Hiến kế nâng tầm cam Cao Phong

Ông Nguyễn Quốc Mạnh (Phó phòng Cây công nghiệp & Cây ăn quả, Cục Trồng trọt – Bộ NN-PTNT):

Thế giới đang ưa chuộng những loại quả có múi không hạt. Thực tế cho thấy, những nông sản như bưởi Năm Roi, bưởi da xanh ít hạt và chanh không hạt xuất khẩu sang châu Âu rất tốt. Còn đối với riêng quả cam, chúng ta chưa có sản phẩm chiến lược để xuất khẩu sang thị trường khó tính.

Diện tích trồng cam không hạt chất lượng cao của chúng ta không nhiều. Ngay cả những loại cam đặc sản vùng miền, ví dụ như cam sành Hà Giang vốn thơm ngon nổi tiếng, nhưng cũng chỉ tiêu thụ được ở trong nước.

Tôi được biết, giống cam đỏ không hạt Cara Cara đã được trồng thử nghiệm thành công ở TP Đà Lạt (Lâm Đồng) cho giá trị kinh tế rất cao. Năm 2012, giống cam này cũng đã được đưa lên vùng Cao Phong để trồng thử nghiệm, nếu cho kết quả tốt, tỉnh Hòa Bình nên xem xét để mở rộng diện tích.

ThS Phạm Ngọc Lin (Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển cây có múi, Viện Nghiên cứu Rau quả):

Xác định cơ cấu chủng loại cây có múi nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, nâng cao năng suất, phẩm chất và có khả năng rải vụ là những định hướng quan trọng mà Hòa Bình đã đặt ra.

Trong giai đoạn tới, nâng cơ cấu diện tích cam chín sớm CS1 lên khoảng 25%, diện tích trồng cam muộn khoảng 35% và giảm diện tích cam chính vụ từ 45% hiện nay xuống 35% vào năm 2020.

Ngoài các giống chủ lực hiện có, cần tăng cường phối hợp với các cơ sở nghiên cứu nhập nội giống có triển vọng để phù hợp với điều kiện sinh thái vùng nhằm đa dạng hóa sản phẩm cây ăn quả có múi.

Trọng tâm của công tác tuyển chọn giống cây ăn quả có múi là bình tuyển và phục tráng các giống đặc sản bao gồm cam Xã Đoài, cam V2, cam CS, các giống bưởi Diễn, Tân Lạc, da xanh và một số cây có múi bản địa để làm vật liệu khởi đầu cho công tác nhân giống.

TS Đỗ Hải Hồ (Giám đốc Sở KH&CN Hòa Bình):

Các hộ trồng cam (chủ thể chính tạo nên thương hiệu vùng cam Cao Phong, cũng là những người được hưởng lợi từ chỉ dẫn địa lý Cao Phong) cần nâng cao ý thức tự bảo vệ uy tín, chất lượng cho sản phẩm của mình; gắn quyền lợi với trách nhiệm bảo vệ danh tiếng của sản phẩm; chủ động quản lý, phát triển chỉ dẫn địa lý Cao Phong thông qua việc nâng cao chất lượng đầu vào (như đầu tư mua giống tốt, phân bón tốt); tự đào tạo nâng cao kỹ thuật canh tác sản phẩm theo quy trình đảm bảo VSATTP, tự kiểm soát chất lượng tại chỗ để cam Cao Phong vươn xa hơn nữa.

TS Đỗ Đình Ca (nguyên Trưởng Bộ môn Kiểm soát chất lượng rau quả, Viện Nghiên cứu Rau quả):

Ngoài điều kiện tự nhiên (những yếu tố trời ban), thì có hai thứ tạo nên thành công của vùng cam Cao Phong, đó là việc sử dụng phân hữu cơ thay cho phân bón vô cơ (như trước đây) để tạo nên chất lượng quả cam thơm ngon và đầu tư hệ thống thủy lợi bài bản. Tôi được biết, có những chủ vườn cam bắc đường ống dẫn nước từ những khe suối cách xa 5 km. Đó là những nỗ lực rất đáng ghi nhận.

ThS Bùi Kim Đồng (Trung tâm nghiên cứu và phát triển hệ thống nông nghiệp – Viện Cây lương thực & Cây thực phẩm):

Chất lượng đặc thù là yếu tố quan trọng của sản phẩm chỉ dẫn địa lý, ưu thế cạnh tranh và quyết định đến sự sống còn của sản phẩm trên thị trường. Nguy cơ suy giảm chất lượng sản phẩm đối với cam Cao Phong có thể xảy ra.

Thứ nhất, chỉ dẫn địa lý làm tăng hiệu quả kinh tế, người SX vì lý do lợi nhuận có thể sử dụng tem nhãn chỉ dẫn địa lý cho cả những sản phẩm không đủ tiêu chuẩn chất lượng hoặc sử dụng các biện pháp thâm canh tăng năng suất làm thay đổi chất lượng đặc thù của sản phẩm. Điều này sẽ làm mất uy tín và danh tiếng của sản phẩm trên thị trường và giảm lượng người tiêu dùng.

Chất lượng đặc thù của cam Cao Phong chỉ duy trì được khi trồng tại vùng bảo hộ. Nếu mở rộng SX ngoài khu vực địa lý được xác định, tính đồng đều về chất lượng đặc thù sẽ không còn được duy trì nữa. Cam là cây trồng có hiệu quả kinh tế cao nhất tại Cao Phong và đang được mở rộng diện tích, nên thách thức duy trì chất lượng đặc thù của sản phẩm là điều đáng ngại.